Barwa niebieska
Odcienie niebieskiego | |
Przybliżone współrzędne barw1 | |
Hex (szesnastkowo) | #0000FF |
---|---|
RGB [0-255] | (0, 0, 255) |
CMYK [0–100%] | (100%, 100%, 0, 0) |
HSV [°, %, %] | (240°, 100%, 100%) |
1Dla większości barw są to dane orientacyjne. |
Barwa niebieska – jedna z addytywnych barw podstawowych, na kole barw dopełnia barwę żółtą. Zakres światła niebieskiego ma długość fali od ok. 420 do ok. 490 nm. Barwa niebieska ma także swoją ciemniejszą odmianę.
Nazwa
- Osobne artykuły: -sk i -ski (formant).
Początkowo do XIV wieku w języku polskim „niebieski” oznaczało „przynależny do nieba”, a dopiero później wyraz ten stał się osobnym określeniem barwy niebieskiej, charakterystycznej dla koloru nieba[1]. Nazwę tego koloru utworzono przez dodanie do nazwy nieba formantu przymiotnikowego "-ski", kontynuantu z języka prasłowiańskiego -ьskь-jь, który określał przynależność do czegoś[2]. Dzięki temu formantowi utworzono nazwę barwy podobnie jak inne przymiotniki. W wielu językach nie ma osobnych słów na odróżnienie barwy niebieskiej i zielonej, a w języku szwedzkim aż do początku XX wieku używano tego samego słowa na określenie koloru czarnego i niebieskiego.
Pochodzenie barwy
Bezchmurne niebo ma kolor niebieski z powodu efektu Rayleigha, natomiast lekko niebieska barwa czystej wody wynika z częściowego pochłaniania przez nią czerwonej składowej światła białego (słaba absorpcja <700 nm).
U zwierząt barwa niebieska często jest barwą strukturalną[3][4].
Historia i symbolika
Niebieski jest najzimniejszą z barw. Kojarzy się z otwartą przestrzenią, wodą, morzem, niebem. W starożytnej Grecji i Rzymie był symbolem najwyższych Bóstw – Zeusa i Jupitera. W starożytnym Egipcie lapis lazuli (kamień o głębokim niebieskim kolorze) symbolizował niebo, symboliczne miejsce przebywania Boga.
Uzyskiwano go z kamienia lapis lazuli, który był wówczas równie drogi jak złoto. Z powodu jego ceny używano go często do malowania szat na obrazach przedstawiających Maryję – by oddać jej najwyższy honor. W późniejszych czasach niebieski barwnik potaniał. Był to ostatni kolor podstawowy uzyskany syntetycznie przez człowieka.
Niebieski jest kolorem pełnym symboliki, posiada niemal tyle cech, co czerwień. Niektóre z nich to: uduchowienie, pokój, higiena, spokój, woda, świeżość, czystość i chłód, lecz również dynamizm, kreatywność i inspiracja. Niebieski to także kolor przyjaźni: podarowanie niebieskiego kwiatu symbolizuje duże znaczenie przyjaźni dla obdarowującego. Niebieski bywa też postrzegany jako symbol przywiązania do tradycji.
- Niebo i podświetlona na niebiesko wieża Eiffla
- Barwa niebieska pojawia się w świecie nieożywionym (kryształ siarczanu miedzi)…
- …i ożywionym (drzewołaz niebieski żyjący w Surinamie).
- Charakterystyczne niebieskie drzwi i detale domów na greckiej wyspie Santoryn.
- Słoń wyrzeźbiony w lapis lazuli.
- Niebieskie znaki informacyjne.
- Niebieska tkanina w spódnicy góralskiej
Dodatkowe informacje
Powiedzenia związane z kolorem niebieskim
- to feel blue (ang. być smutnym)
- once in a blue moon (ang. bardzo rzadko; raz na ruski rok)
- out of the blue (ang. ni stąd, ni zowąd; spoza rzeczywistości)
- błękitna krew
- myśleć o niebieskich migdałach
- niebieski ptak
Niektóre minerały o kolorze niebieskim
- lapis lazuli
- szafir
- sodalit
- akwamaryn
- topaz
- kamień księżycowy
- chalcedon
- turkus
- shattuckit
Zobacz też
Zobacz galerię: Niebieski oraz kategorię: Niebieski w Wikimedia Commons |
Zobacz hasło niebieski w Wikisłowniku |
Przypisy
- ↑ ZenonZ. Klemensiewicz ZenonZ., Historia języka polskiego, Warszawa: PWN, 1985, ISBN 83-01-06443-9, OCLC 830193302 .
- ↑ Stanisław Rospond, Gramatyka historyczna języka polskiego z ćwiczeniami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 114, ISBN 978-83-01-13992-6.
- ↑ Kilka słów o kolorach strukturalnych, czyli motyle, mandryle i trochę zamieszania z fizyką. entomo.pl. [dostęp 2013-12-10].
- ↑ Kolory ptaków i papug. Papuzie Centrum Informacyjne. [dostęp 2013-12-10].
- p
- d
- e
Percepcja koloru |
|
---|---|
Przestrzeń barw |
|
Lista kolorów | |
Pozostałe kolory |
|
- p
- d
- e
- p
- d
- e
- promieniowanie: gamma
- rentgenowskie
- ultrafioletowe
- widzialne
- podczerwone
- mikrofalowe
- radiowe
Promieniowanie gamma | |
---|---|
Promieniowanie rentgenowskie | |
Ultrafiolet | |
Pasmo widzialne |
|
Podczerwień | |
Pasmo radiowe, mikrofalowe i dalekiej podczerwieni (ITU) | |
Pasmo radiowe, mikrofalowe i dalekiej podczerwieni (NATO) | |
Pasmo radiowe, mikrofalowe i dalekiej podczerwieni (IEEE) | |
Pasmo radiowe i mikrofalowe (TV i radio) |
- Britannica: science/blue-color
- NE.se: blå